Wat is het verband tussen slaapapneu en hartritmestoornissen?
Dat u slaapapneu hebt, is al vervelend. Nog vervelender is dat deze aandoening gepaard kan gaan met hartritmestoornissen. Des te meer reden om op tijd aan de bel te trekken.
Apneus en hartfalen
Nu klinkt dat best zwart-wit, maar het is eerder een enorm grijs gebied. Dát er een verband is tussen slaapapneu en hartritmestoornissen, staat vast, vertelt Marcel Copper, hoofd-halschirurg, kno-arts en -opleider en oprichter van Ruysdael Slaapkliniek. Copper is expert op het gebied van slaapapneu en de operatieve behandelingen hiervoor.
Om dat verband te begrijpen, is het handig om eerst te weten wat slaapapneu en hartritmestoornissen inhouden. Heeft u slaapapneu, dan stopt u tijdens uw slaap regelmatig met ademhalen. Meestal komt dit door een blokkade van de luchtwegen, bijvoorbeeld doordat de tong naar achteren zakt, of doordat de hersenen geen signaal geven dat u moet ademhalen. Zo’n hapering of ademstop noemen we een apneu. Er is sprake van slaapapneu als u meer dan vijf apneus per uur hebt en de apneus minimaal tien seconden duren.
Een hartritmestoornis is een afwijking in het ritme van de hartslag. Die kan te snel, te langzaam of onregelmatig zijn. Een veelvoorkomende vorm ervan is boezemfibrilleren, waarbij uw hart onregelmatig slaat doordat de prikkel die de slag regelt, verstoord is. En vooral deze variant heeft een duidelijke relatie met slaapapneu. ‘Apneupatiënten hebben een verhoogd risico op boezemfibrilleren,’ aldus Copper. ‘Dat verband is al heel lang bekend.’
Andersom is het volgens Copper ook goed om alert te zijn: heeft u hartritmestoornissen, wees dan bedacht op slaapapneu. ‘We krijgen in onze kliniek geregeld patiënten binnen die zijn doorverwezen door hun cardioloog. Het werkt ook de andere kant op: zien wij tijdens slaaponderzoeken een irregulaire hartslag, dan adviseren wij diegene naar een cardioloog te gaan.’
Het verband
Een van de oorzaken van het verband tussen slaapapneu en hartritmestoornissen is dat het zuurstofgehalte in het bloed tijdelijk zakt tijdens de apneus. Daardoor wordt het hart geprikkeld sneller te gaan pompen en kan er een onregelmatige hartslag ontstaan. ‘Lijdt u aan slaapapneu, dan probeert u te ademen, maar er komt geen lucht binnen,’ vult Copper aan. ‘Hierdoor ontstaat een zogeheten ‘negatieve druk in de thorax’, wat ook weer invloed heeft op het hart, dat zich in dit gebied bevindt.’
Slaapapneu zorgt bovendien voor een stressreactie in het lichaam en de aanmaak van adrenaline. Daarmee krijgt uw lichaam het signaal om weer te gaan ademen. Handig, maar het veroorzaakt wel een hogere bloeddruk. En ook dit kan volgens Copper hartritmestoornissen veroorzaken.
Let op, kán. Niet alle patiënten met slaapapneu hebben een hartritmestoornis en niet alle hartpatiënten hebben last van ademstops. Wel is er zoals gezegd een verhoogde kans op boezemfibrilleren als u slaapapneu hebt. Ook de mate van apneu speelt een rol. Copper: ‘Heeft iemand lichte apneu, dus krijgt diegene af en toe wat minder lucht binnen, dan is dat niet direct een factor. De ene persoon is er sowieso gevoeliger voor dan de ander. Sommigen worden zonder problemen negentig met ernstige slaapapneu, anderen hebben een matige vorm en hebben op hun veertigste een hoge bloeddruk. Je krijgt ook niet acuut een hartprobleem als je één nacht slaapapneu hebt.’
Onzeker
Hoewel er inmiddels veel onderzoeken zijn gedaan naar de relatie tussen slaapapneu en hartritmestoornissen, blijft veel onzeker. Zo blijkt uit het ene onderzoek dat het risico op hart- en vaatziekten afneemt bij behandeling van slaapapneu, terwijl andere onderzoeken het tegenovergestelde zeggen. Het verschilt bovendien per klacht en persoon of het behandelbaar is. Copper: ‘Soms zie je dat patiënten van hun boezemfibrilleren af komen nadat de slaapapneu is behandeld. Het kan ook gebeuren dat iemands hoge bloeddruk stabiliseert wanneer we de apneu behandelen. Maar heeft iemand eenmaal aderverkalking, dan zal dat niet beter worden door de apneu aan te pakken.’
Tot slot: hoewel snurken en slaapapneu vaak samengaan, is er volgens Copper geen verband tussen snurken en hartritmestoornissen. ‘Het gaat echt om de lucht die je niet binnenkrijgt. Snurken alleen veroorzaakt dat niet.’
Heeft u een vermoeden van slaapapneu?
